در قرآن بجز نام الله نامهای متعددی برای خداوند ذکر شده و حتی دعوت به این هم شده که خدا را با نامهای نیکش بخوانید:
وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا
و برای خدا نامهای نیکی است خدا را با آن بخوانید
استفاده از واژه "الله" برای خدا در قرآن بخاطر جامعیت این اسم هست.یعنی همه آن اسمهای نیکی که در قرآن برای خدا منظور شده در کلمه الله جمع و خلاصه میشود و به این دلیل به آن "اسم اعظم" یا "اسم جلاله" هم می گویند.
این نامهای نیک (اسماء الحسنی) در قرآن به اعتقاد برخی 99اسم است در حالیکه حدود 200نام در قرآن برای الله موجود است و در روایات مذهبی و حتی عرفان و تصوف تا هزار اسم هم منظور شده است.ولی ما روی قرآن تمرکز میکنیم به این دلیل که محل اختلاف بین پیروان اسلام نیست.
این نامها برای چیست؟
اگر دنبال کننده مطالب وبلاگ از ابتدا باشید و خاطرتان باشد صحبت از صفات الهی شد و گفتیم هرکدام از این صفات دلالت بر وجهی (صورتی) و جلوه ای از خداوند دارد.همان مبحث "
صفات ذات و صفات فعل".
لذا این اسما بیانگر "تکثّر و چندگانگی خداوند نیست.باصطلاح "مرّکب" نیست.
الله "بسیط" است و ساده و غیر مرّکب.یعنی اجزاء ندارد.هر موجودی که صاحب اجزاء باشد در وجود خودش نیازمند به این اجزاست در حالیکه ذات الله بی نیاز است(به این موضوع در آینده خواهیم پرداخت).
آنچه که این اسمهای نیک به ما می آموزند آنست که میتوانیم خداوند را در ا ین هیبت و جلوه هم بشناسیم و تجلّی او را در جهان شاهد باشیم.
در واقع این اسما شعاع همان نوری هستند که منبع واحد دارد که در هر گوشه ای به صورتی پرتوش نورافشانی میکند به مصداق آیه:
اللهُ نورُالسّمواتِ والاَرض
این اسم ها برای توصیف خداوند نیست بلکه چراغی برای رهنمون شدن و توجه به خداست.قرآن می گوید:
سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ
منزّه است خداوند از آنچه توصیف می‌کنند
چرا خداوند قابل توصیف شدن نیست؟
بازهم قرآن اینجا جواب می دهد:
لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ ءٌ
او شبیه هیچ چیز نیست
برای توصیف ما نیازمند به یک تشبیه هستیم.
وقتی داریم چیزی را وصف میکنیم یک شبیه سازی هم در ذهن انجام میشود.
قرآن به رغم اینکه خداوند را با این اسمها معرفی میکند اما هشدار هم می دهد که برای خودتان ذهنیت سازی نکنید.
اصل و اساس شناخت خدا همین است که بدانیم خداوند چون شبیه چیزی نیست قابل توصیف هم نیست و هر آنچه که در مورد خداوند در قرآن است فقط برای تقریب ذهن بشری است یعنی با کمک آن بشر بتواند به یک شناخت و معرفت برسد مخصوصا شناخت و معرفت قلبی که در قرآن هم به آن اذعان شده است:
سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ
إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ
خدا منزه است از آنچه در وصف مى آورند
به استثناى بندگان پاکدل خدا
صافات/160-159
این شناخت و معرفت قلبی لازمه اش شناخت صحیح از منظر عقلانی است چون جای جای قرآن دعوت به این تفکر و تعقل و خردورزی را می دهد.
درباره این سایت